บทที่ ๔ รู้ว่ายาอย่างใดควรจะแก้โรคชนิดใด
หลักใหญ่ในการตรวจโรค มีหลักอยู่ ๔ ประการ คือ
๑. ซักประวัติผู้ป่วยและครอบครัว
๒. ซักประวัติโรคทั้งอดีต - ปัจจุบัน
๓. ตรวจสภาพร่างกายและจิตใจ
๕. ตรวจอาการ(ตรวจทางห้องปฏิบัติการ)
หลักการตรวจโรค
๑. ซักประวัติผู้ป่วยและครอบครัว
- ชื่อผู้ป่วย สำหรับลงทะเบียน
- ที่อยู่ ภูมิประเทศที่อยู่ของผู้ป่วย(ประเทศสมุฏฐาน)
- เชื้อชาติ ศาสนาและความประพฤติ
- เกิดที่ไหน (ประเทศสมุฏฐาน)
- อายุเท่าไร (อายุสมุฏฐาน)
- อาชีพอะไร
- ครอบครัวเป็นอย่างไร(ปู่ ย่า ตา ยาย พ่อ แม่ พี่ น้อง ลูก สามี ภรรยา)
- พฤติกรรมส่วนตัว ( ดื่มเหล้า สูบบุหรี่ ดื่มชา กาแฟ ฯลฯ)
- โรคภัยไข้เจ็บที่เป็นมาก่อนมีอาการอย่างไร
๒. ถามประวัติโรค(ทั้งอดีตและปัจจุบัน)
- เริ่มมีอาการตั้งแต่เมื่อไร (สำหรับกาล อุตุ และอายุสมุฏฐาน)
- สาเหตุ ความเป็นมา อย่างไร
- แรกเจ็บมีอาการอย่างไร
- มีอาการเป็นลำดับมาอย่างไร
- ได้รักษาพยาบาลมาอย่างไร
- มีอาการผันแปรมาอย่างไร
- อาการป่วยในวันหนึ่งๆเป็นอย่างไร
- อาการ ณ ปัจจุบันที่พบเห็นเป็นอย่างไร
๓. ตรวจสภาพร่างกายและจิตใจ
- ผู้ป่วยมีรูปร่างอย่างไร
- อาการอ่อนเพลีย(มาก-น้อย อย่างไร)
- มีสติอารมณ์เป็นอย่างไร
- อาการเจ็บป่วย(มาก-น้อย อย่างไร)
- ชีพจรเป็นอย่างไร(จังหวะการเต้น)
- การหายใจ(ช้า-เร็ว)
- ตรวจหัวใจ ปอด ลิ้น ตา ผิวพรรณ
- ตรวจเฉพาะที่
๕. ตรวจอาการ(ตรวจทางห้องปฏิบัติการ)
- วัดอุณหภูมิ(ปรอท)
- ตรวจอุจจาระ
- ตรวจปัสสาวะ
- ตรวจเลือด
การวินิจฉัย
เมื่อตรวจได้ความพอที่จะลงความเห็นแล้วเราจะวินิจฉัยโรคและ
วางแผนการรักษา โดยมีหลักการดังนี้
๑. ผู้ป่วยมีอาการอย่างไร เป็นโรคชนิดไหน ชื่ออะไร
๒. โรคนั้นๆอะไรเป็นสาเหตุให้เกิดขึ้น
๓. โรคชนิดนี้จะแก้ไขเยี่ยวยาวิธีใด จึงจะถูกแก่โรค
๔. สรรพคุณยาที่จะบำบัดโรคชนิดนั้น จะใช้สรรพคุณยาอะไร